Với Nghị quyết 35/2021/NQ-HĐND được HĐND tỉnh ban hành ngày 27/8/2021, Quảng Ninh đã tạo ra những cơ chế đặc thù đủ mạnh tạo nên diện mạo mới trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp (GDNN) của địa phương khi HSSV được hưởng các chế độ ưu đãi từ đầu vào, trong quá trình học tập và cả sau khi tốt nghiệp…
Ông Vũ Quang Trực – Phó giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Ninh đã có những chia sẻ cùng Tạp chí Nghề nghiệp và Cuộc sống về những chính sách ưu đãi của Nghị quyết 35 cũng những định hướng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở các ngành nghề mũi nhọn của Quảng Ninh giai đoạn 2021- 2025.
Ông Vũ Quang Trực- PGĐ Sở LĐ-TB&XH hội tỉnh Quảng Ninh
Nghị quyết 35/2021/NQ-HĐND được cho là có nhiều cơ chế ưu đãi đối với người học trong hệ thống GDNN. Ông có thể cho biết cụ thể hơn về góc độ này?
Nghị quyết 35/2021/NQ- HĐND được ban hành và áp dụng triển khai tại 3 trường: Đại học Hạ Long, Cao đẳng Việt- Hàn Quảng Ninh và Cao đẳng Y tế Quảng Ninh. Theo đó, đối tượng áp dụng bao gồm: Sinh viên học hệ chính quy tại Trường Đại học Hạ Long trình độ Đại học các ngành cần thiết cho sự phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh ở các lĩnh vực: Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành, Quản trị khách sạn, Quản trị nhà hàng và dịch vụ ăn uống, Nuôi trồng thủy sản, Ngôn ngữ Hàn Quốc, Ngôn ngữ Nhật, Ngôn ngữ Trung Quốc; HSSV học hệ chính quy tại Trường Cao đẳng Việt- Hàn Quảng Ninh trình độ trung cấp, cao đẳng học các nghề trọng điểm cấp độ quốc tế, gồm: Cắt gọt kim loại Hàn, Điện tử công nghiệp, Điện công nghiệp, Công nghệ ô tô; Học sinh, sinh viên chính quy tại Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh trình độ trung cấp, cao đẳng ngành Y học cổ truyền.
Với một mục tiêu, ý nghĩa bao trùm vừa khuyến khích HSSV vào học các ngành nghề cần thiết cho sự phát triển KT-XH của tỉnh, đồng thời vừa đảm bảo chính sách an sinh xã hội bền vững, Nghị quyết 35 có “cơ chế thưởng đầu vào”cho HSSV, đặc biệt các em có điểm đầu vào cao tại Trường Đại học Hạ Long. Sinh viên điểm đầu vào ở các ngành nghề được áp dụng nếu có điểm trúng tuyển (tổ hợp 3 môn, chưa nhân hệ số) từ 21 đến 24 điểm sẽ được thưởng 15 triệu đồng; được thưởng 20 triệu đồng nếu có điểm trúng tuyển từ 24 đến 27 điểm hoặc đạt giải khuyến khích kỳ thi Học sinh giỏi cấp quốc gia hoặc giải khuyến khích kỳ thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia; được thưởng 30 triệu đồng nếu có điểm trúng tuyển từ 27 điểm trở lên hoặc giải Ba kỳ thi Học sinh giỏi cấp quốc gia hoặc Giải Ba kỳ thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia; được thưởng 50 triệu đồng nếu đạt Giải Nhì các kỳ thi như trên.
Sinh viên CĐ Việt – Hàn Quảng Ninh trong giờ thực hành
Tiếp đến là “cơ chế thưởng trong quá trình học tập”, đối với HSSV thuộc nhóm các ngành nghề trọng điểm áp dụng tại Trường Cao đẳng Việt- Hàn được hỗ trợ tiền đóng học phí hàng tháng bằng 100% mức học phí phải nộp; được hỗ trợ tiền mua đồ dùng học tập bằng 150 nghìn đồng/ người/ tháng nếu có điểm trung bình chung học tập và điểm rèn luyện trong học kỳ đạt loại khá trở lên; được thưởng 1.5 triệu đồng/ người/ tháng nếu có điểm trung bình chung học tập và điểm rèn luyện trong học kỳ đạt loại giỏi; được thưởng 2.2 triệu đồng/ người/ tháng nếu có điểm trung bình chung học tập và điểm rèn luyện trong học kỳ đạt loại xuất sắc.
Điểm nổi bật trong chính sách này là HSSV thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc các xã khu vực I vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hải đảo, tốt nghiệp các trường phổ thông dân tộc nội trú trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, người hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an cũng thuộc các đối tượng được ưu tiên và được hỗ trợ 100% học phí, được bố trí chỗ ở miễn phí tại KTX và hỗ trợ tiền ăn bằng 600 nghìn đồng/ người/tháng; đối với HSSV đạt loại khá trở lên và có khoảng cách từ nhà đến trường từ 15 km trở lên có nhu cầu ở KTX được bố trí chỗ ở miễn phí tại KTX (trường hợp nhà trường không bố trí được chỗ ở thì được hỗ trợ tiền thuê nhà ở bằng 300 nghìn/ người/ tháng).
Ngay cả khi HSSV tốt nghiệp ra trường, nhà trường cũng có “Cơ chế thưởng khi ký hợp đồng làm việc với các doanh nghiệp”, đối với HSSV đạt loại xuất sắc được hỗ trợ một lần là 30 triệu đồng; học sinh giỏi được hỗ trợ một lần là 20 triệu đồng. Trong đó, đối với sinh viên Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh sau khi tốt nghiệp về làm việc sau 12 tháng và có cam kết làm việc đủ 36 tháng trở lên tại các xã khu vực I, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo quy định của Thủ tướng Chính phủ sẽ được hỗ trợ một lần bằng 30 triệu đồng/ người.
Đâu là những ngành, nghề mà Quảng Ninh định hướng tập trung đào tạo theo định hướng phát triển kinh tế địa phương, thưa ông?
Nghị Quyết 35/ 2021/ NQ- HĐND được ban hành trong thời điểm Quảng Ninh đang có nhiều lợi thế để phát triển mạnh mẽ, vượt trội ngành công nghiệp chế biến, chế tạo khi có hệ thống các cảng biển, dịch vụ logistics, các khu công nghiệp. Đặc biệt tỉnh đang tập trung thu hút có chọn lọc các dự án công nghệ cao, công nghiệp thông minh, thân thiện môi trường, có giá trị gia tăng lớn, đóng góp lớn vào tăng trưởng GRDP như: công nghiệp thông tin và truyền thông, công nghiệp điện tử – viễn thông, sản phẩm số, công nghiệp ô-tô, công nghiệp dược phẩm, công nghiệp năng lượng sạch, công nghiệp môi trường, công nghiệp thời trang với mục tiêu đến năm 2025 tạo ra 30.000 và năm 2030 là 50.000 chỗ làm việc mới của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Vì thế, đây là những cơ hội để các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh làm tốt công tác tuyển sinh, đào tạo, nhất là thực hiện gắn kết nhà trường với các doanh nghiệp để tạo thành chu trình khép kín “ tuyển sinh – đào tạo – giải quyết việc làm” để người học sau khi ra trường có việc làm ổn định.
Sinh viên CĐ Việt – Hàn Quảng Ninh trong giờ thực hành
Các cơ sở GDNN ở Quảng Ninh đã và đang hướng tới đẩy mạnh nguồn nhân lực chất lượng cao ở các ngành nghề trọng điểm quốc gia, quốc tế; những ngành nghề đang cần cho sự phát triển KT-XH của tỉnh. Theo Nghị quyết này, nguồn nhân lực đáp ứng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tại Trường Cao đẳng Việt- Hàn Quảng Ninh sẽ tập trung đào tạo các ngành nghề: Cắt gọt kim loại, Hàn, Điện tử công nghiệp, Điện công nghiệp, Công nghệ ô tô…
Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh có chính sách thu hút nguồn nhân lực đối với lĩnh vực Y học cổ truyền nhằm đáp ứng cho nhu cầu phát triển mạnh các sản phẩm dược liệu tại các vùng chuyên canh dược liệu của địa phương. Hơn nữa, cũng đáp ứng cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người dân, du khách. Hiện nay Tỉnh đã giao cho Sở LĐ-TB&XH xây dựng Đề án phát triển đào tạo Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh gắn với Bệnh viện Việt Nam- Thụy Điển.
Việc triển khai đề án sẽ giúp nhà trường và bệnh viện có sự kết nối, phát huy được lợi thế chuyên môn của giảng viên nhà trường, đội ngũ bác sĩ ở bệnh viện cùng phối hợp thực hiện đào tạo nguồn nhân lực ngành y tế chocác địa phương trong tỉnh và các vùng lân cận.
Bên cạnh phát triển ngành công nghiệp chế biến chế tạo, hiện nay nhu cầu nguồn nhân lực cho các khách sạn, nhà hàng, các dịch vụ du lịch trên vịnh Hạ Long, các cơ sở du lịch tâm linh, du lịch biển đảo và du lịch ở các huyện miền núi biên giới của tỉnh Quảng Ninh cũng rất đa dạng, phong phú.
Vì vậy các cơ sở GDNN ở Quảng Ninh đã và đang mở các mã ngành đào tạo những ngành nghề phù hợp như: quản trị khách sạnnhà hàng, kỹ thuật chế biến món ăn, hướng dẫn viên du lịch… Học sinh, sinh viên tham gia học các ngành, nghề này hằng năm rất đông, tỷ lệ có việc làm sau tốt nghiệp rất cao, đáp ứng cho doanh nghiệp và thị trường lao động.
Ông có thể cho biết những chuyển biến về công tác tuyển sinh tại các cơ sở GDNN sau khi Nghị Quyết 35 được ban hành, cũng như các biện pháp chỉ đạo thu hút tuyển sinh mà tỉnh đang triển khai?
Qua hơn ba tháng triển khai Nghị quyết này, hầu hết các trường đều đã tạo được sức hút mạnh mẽ với HSSV. Có những ngành nghề như Công nghệ ô tô ở Trường Cao đẳng Việt- Hàn, số lượng hồ sơ đăng ký đã gấp 5 lần so với trước đây. Nhiều ngành nghề khác trước đây khó tuyển sinh, nay đã không còn là vấn đề nan giải. Tuy nhiên,một số ngành nghề, quy mô đào tạo ở các trường chưa đáp ứng được nhu cầu học tập của người học, vì vậy, các cơ sở GDNN đã và đang có kế hoạch mở thêm mã ngành mới, tăng quy mô, đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo để đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động.
Hiện nay chúng tôi đang đẩy mạnh đổi mới nâng cao chất lượng công tác tuyển sinh GDNN. Vừa qua, Sở đã phối hợp với Tỉnh Đoàn, UBND huyện Tiên Yên và UBND TP Hạ Long, Trung tâm hướng nghiệp và GDTX tỉnh đã tổ chức “Ngày hội tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh GDNN năm 2021”, với thông điệp “Giáo dục nghề nghiệp thực học, thực hành- vững khởi nghiệp, sáng tương lai”.
Điểm mới là sự góp mặt của những người đã thành đạt sau khi học nghề đến trực tiếp tư vấn tại ngày hội, đã tạo niềm tin cho các em. Ngày hội thu hút hơn 1.000 phụ huynh, học sinh THCS và THPT trên địa bàn huyện Tiên Yên và TP Hạ Long. Qua đó, các em học sinh và các bậc phụ huynh nắm bắt được thông tin đầy đủ, toàn diện về thị trường lao động và việc làm ở các ngành, nghề, mang đến cho các em học sinh cơ hội lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực, sở thích của mỗi em.
Được biết, Sở LĐ-TB&XH đã trình UBND tỉnh phê duyệt Đề án sáp nhập Trường Cao đẳng Giao thông Quảng Ninh với Trường Cao đẳng Việt – Hàn trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết 35/2021/NQ- HĐND. Ông có đánh giá gì về những thuận lợi và khó khăn trong việc sáp nhập này?
Việc sáp nhập sẽ giúp tạo ra nhiều thay đổi khi tăng được quy mô tuyển sinh ở các ngành nghề; thứ hai là sẽ thực hiện mở rộng quy mô đào tạo ở một số mã ngành mới, phù hợp cho việc phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh như: Cơ khí, công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghệ thông tin, logistic… Chắc chắn việc sáp nhập hai trường sẽ được nâng lên tầm cao mới, hỗ trợ điều kiện cho học sinh được đến với trường nghề trong tâm thế yêu nghề và gắn bó với nghề.
Hơn nữa, khoảng cách địa điểm 2 trường chưa đến 2 km, nên khi sáp nhập về một mối sẽ có thuận lợi lớn là tận dụng được cơ sở vật chất, thiết bị, dụng cụ dạy học và số lượng đội ngũ giáo viên của 2 trường gộp lại để trở nên đầy đủ hơn. Giáo viên các ngành nghề khi đó sẽ được bổ sung và hỗ trợ cho nhau về chuyên môn. Hệ thống cơ sở vật chất, lớp học, trang thiết bị vật tư của nhà trường cũng sẽ được sử dụng hợp lý và hiệu quả…
Chúng tôi kỳ vọng rằng Nghị quyết 35/2021/NQ- HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh sẽ là đòn bẩy quan trọng để thúc đẩy các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh nâng cao chất lượng đào tạo, góp phần đắc lực cho sự phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2021- 2025 và những năm tiếp theo.
Cảm ơn ông.
Thu Thủy (Thực hiện)