Phát biểu ý kiến tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước ngày 31.5, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) cho rằng, Chỉ thị số 21-CT/TW của Ban Bí thư đề ra mục tiêu đến năm 2030 thu hút 50 – 55% học sinh vào hệ thống giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên, mục tiêu này có nguy cơ khó thực hiện vì thiếu quy định đào tạo văn hóa cho trường nghề. Liệu nút thắt trong việc chưa có quy định đầy đủ, rõ ràng về việc giảng dạy văn hóa THPT trong các cơ sở GDNN có góp phần là nguyên nhân tạo nên những con số trên?
Nhiều hệ lụy cho cơ sở giáo dục nghề nghiệp
ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung nêu rõ, từ nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm đến việc hướng nghiệp, phân luồng, liên thông và phát triển giáo dục nghề nghiệp. Một trong những chính sách đó là tổ chức cho học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở (THCS) vừa học nghề, vừa học văn hóa trung học phổ thông (THPT) theo hình thức giáo dục thường xuyên tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Vấn đề này cũng đã được quy định trong Luật Giáo dục và Luật Giáo dục nghề nghiệp.
Mới nhất, ngày 4.5.2023, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 21-CT/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Chỉ thị số 21), trong đó đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 thu hút từ 50 – 55% học sinh trung học vào hệ thống giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên, “mục tiêu này có nguy cơ khó thực hiện bởi những nút thắt trong việc quy định về đào tạo văn hóa trung học phổ thông cho học sinh các cơ sở giáo dục nghề nghiệp”, bà Dung phát biểu.
ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung phát biểu
Phân tích rõ hơn, vị đại biểu cho biết, từ trước 2019, đã có gần 300 trường trung cấp, cao đẳng vừa tổ chức dạy nghề, vừa dạy chương trình văn hóa THPT theo hình thức giáo dục thường xuyên cho học sinh học nghề ngay tại trường. Mỗi năm, hệ thống giáo dục nghề nghiệp giảng dạy cho khoảng 350.000 học sinh, góp phần đẩy mạnh phân luồng người học sau THCS vào giáo dục nghề nghiệp.
Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, việc giảng dạy theo hình thức này đã bị dừng lại, gây ra nhiều hệ lụy cho cơ sở giáo dục nghề nghiệp và người học, như: lãng phí về cơ sở vật chất, nhân lực, khó khăn trong việc tổ chức giảng dạy…
“Vấn đề này tôi đã kiến nghị nhiều lần trong nhiều kỳ họp và đã được đưa vào Nghị quyết chất vấn của Quốc hội khóa XIV, được Chính phủ chỉ đạo giải quyết qua nhiều cuộc họp. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa được giải quyết thấu đáo”, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung phát biểu.
Sớm quy định cụ thể về giáo dục văn hóa trong trường nghề
Cũng theo đại biểu, Thông tư 15/2022/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 08.11.2022 quy định việc giảng dạy kiến thức văn hóa THPT trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp chỉ quy định cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp dạy 4 môn văn hóa THPT. Như vậy, nếu học sinh tốt nghiệp THCS chọnhọc nghề tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ gặp khó khăn khi muốn học 7 môn như chương trình giáo dục thường xuyên để thi tốt nghiệp THPT.
Mặt khác, thời gian đào tạo văn hóa THPT như Thông tư 15 quy định chỉ có 1,5 năm, trong khi các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo hệ 9+ vẫn đào tạo chương trình THPT trong 3 năm, sau đó đào tạo thêm 2 năm trung cấp. Như vậy, khi tốt nghiệp người học cũng vừa đủ tuổi để nhập vào thị trường lao động.
Dẫn báo cáo của Chính phủ, đại biểu chỉ rõ, hiện nước ta có 38,1 triệu lao động chưa qua đào tạo từ sơ cấp trở lên. Dịch Covid đã làm khoảng 2 triệu lao động rời khỏi thì trường lao động, phần lớn trong số họ là lao động tự do, không có trình độ chuyên môn kỹ thuật.Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên đã qua đào tạo chưa đạt mục tiêu do quốc hội đề ra trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.
“Liệu nút thắt trong việc chưa có quy định đầy đủ, rõ ràng về việc giảng dạy văn hóa THPT trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có góp phần là nguyên nhân tạo nênnhững con số trên?”.
Từ thực tế hiện nay, bà Dung đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các bộ, ngành liên quan giải quyết dứt điểm nút thắt này trước thềm năm học mới 2023 – 2024 để tạo điều kiện cho người học theo chương trình 9+ tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu tại Chỉ thị số 21 của Ban Bí thư vừa ban hành.
daibieunhandan.vn