Chắt chiu cơ hội, tận dụng thời cơ
Hiện nay, thanh niên Việt Nam (16 - 30 tuổi) có khoảng 24 triệu người, chiếm khoảng 24,3% dân số và trên 44,4% lực lượng lao động cả nước. Hàng năm, có khoảng 1,2 - 1,6 triệu thanh niên bước vào tuổi lao động. Tuy nhiên, nhìn tổng thể số lao động thanh niên được đào tạo nghề chiếm tỷ lệ thấp (chỉ chiếm khoảng 20 - 21%), chưa đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực đất nước. Vì vậy, đào tạo nghề cho thanh niên có tầm quan trọng đặc biệt, nhất là trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư và hội nhập hiện nay.
Thời gian vừa qua có rất nhiều yếu tố tác động đến việc làm cũng như học nghề của thanh niên, nhất là đại dịch Covid-19 và cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư. Theo Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam Nguyễn Ngọc Lương, đại dịch Covid-19 tác động toàn diện tới mọi mặt của đời sống xã hội nói chung, trong đó có việc làm, đào tạo nghề cho thanh niên. Do tác động của đại dịch dẫn tới quy mô, phương thức sản xuất, kinh doanh, đào tạo cũng phải thay đổi để thích ứng với tình hình thực tiễn.
“Chính sự cạnh tranh trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư và đại dịch Covid-19 khiến việc làm, thu nhập hàng tháng bị giảm, tỷ lệ thất nghiệp tăng, nhu cầu vị trí tuyển dụng thấp hơn, có nhiều ứng viên vào một vị trí, phương thức cũng khác đi. Cùng với đó, việc chuyển đổi từ phương thức đào tạo, việc làm truyền thống sang bối cảnh mới tận dụng công nghệ có những ngành nghề mới, yêu cầu mới về trình độ, tiêu chuẩn, vị trí, nội dung công việc”, ông Nguyễn Ngọc Lương nhận định.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Lương cũng tin tưởng, với tâm thế của thanh niên, sự tiên phong, sáng tạo, đổi mới, thích ứng nhanh, họ sẽ biến những thách thức đó thành cơ hội tốt cho riêng mình. “Tôi cho đây là thế mạnh, phẩm chất của các bạn trẻ, chắt chiu được cơ hội, tận dụng được thời cơ”.
Vậy cơ hội việc làm cho thanh niên trong bối cảnh hiện nay là gì? Theo ông Nguyễn Ngọc Lương, đại dịch tác động đến một số ngành nghề, lĩnh vực, chứ không phải tất cả. Có những ngành nghề, lĩnh vực vẫn phát huy được thế mạnh của mình, vẫn là nhu cầu lớn với thanh niên, với xã hội. Trong bối cảnh đó, dưới tác động của công nghệ sẽ lại phát sinh những ngành nghề, lĩnh vực công việc mới tạo việc làm, nghề nghiệp cho thanh niên. Bên cạnh đó, trước đây mỗi người chỉ tìm được một nghề, một việc, nhưng nay dưới tác động của khoa học - công nghệ, ở nhà cũng có thể làm được nhiều việc cùng một lúc, thu nhập sẽ tăng lên nếu làm tốt việc này. Hơn nữa, với thanh niên nắm chắc công nghệ, có trí tuệ thực sự tốt, thì đây chính là cơ hội để các bạn tìm hiểu được nhu cầu việc làm, đánh giá được thực trạng, có đầy đủ thông tin, chuẩn bị hành trang tốt cho công việc và việc làm của mình.
Lao động thanh niên được đào tạo nghề hiện chỉ chiếm khoảng 20 - 21%
Rèn luyện, hoàn thiện kỹ năng, kiến thức
Nhằm đánh giá thực trạng, cơ hội, thách thức và giải pháp đặt ra đối với công tác đào tạo nghề cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay, cung cấp cơ sở thực tiễn để kiến nghị Quốc hội, Chính phủ những chính sách đào tạo nghề cho thanh niên phù hợp với tình hình mới, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục sẽ phối hợp với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam tổ chức Diễn đàn Chính sách quốc gia đối với thanh niên năm 2022 chủ đề “Đào tạo nghề cho thanh niên” vào ngày 31.3. Đây cũng là diễn đàn để thanh niên chia sẻ nguyện vọng, kiến nghị với các cơ quan nhà nước về công tác đào tạo nghề cho thanh niên; từ đó giúp cơ quan chức năng nắm bắt và giải quyết, góp phần nâng cao nhận thức của thanh niên và toàn xã hội về chính sách đào tạo nghề.
Ông Nguyễn Ngọc Lương cho rằng, diễn đàn lần này là điểm nhấn hết sức quan trọng. Trước hết, đối với các nhà hoạch định chính sách, thông qua diễn đàn, thanh niên sẽ cung cấp bức tranh toàn cảnh, sát thực tế về nhu cầu, về mong muốn, nguyện vọng của mình liên quan đến việc làm. Chính từ những kiến nghị sát thực tiễn đó sẽ giúp có những chính sách khả thi, bám sát tính thực tiễn và sẽ là động lực hết sức quan trọng để góp phần tạo nên nguồn nhân lực trẻ, nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển đất nước thời gian tới.
“Đối với các bạn trẻ, tôi cho đây là cơ hội rất tốt để được học hỏi, trao đổi kinh nghiệm từ những người bạn từ các địa bàn khác, nâng cao một bước nhận thức, tiếp cận các quan điểm, chủ trương, chính sách hiện có cũng như những xu hướng sắp tới, những chính sách dự kiến sẽ ban hành. Những điều đó tạo cho thanh niên có động lực, cơ hội tiếp tục rèn luyện, hoàn thiện mình cả về kỹ năng, kiến thức trước mắt cũng như định hướng cho tương lai để chuẩn bị tâm thế tốt cho nghề nghiệp và việc làm của mình”, ông Nguyễn Ngọc Lương tin tưởng.